css-dock-top_con_js_y_css_incluido


jueves, 24 de febrero de 2011

Chopombé: pombero

Pombéro peteĩ karai karape, hete haguepáva. Pyhare osẽva omondýi hag̃ua ija'e'ỹvape, ha oñangareko hag̃ua ohayhúvape. Oñemoĩje chupe tatakuápe: ka'a, petỹ, eíra ha guaripóla jajehayhuka hag̃ua chupe. Ñañemoirũ ramo karai pyharére, ikatúntema ñasẽ jaguata tape pytũ ivaivévare, kuñataĩ porã, ñande kichita róga rekávo. "Chopombe". Ha'e jeko avei oñangareko ka'aguyre ha mymba ka'aguyre. Ipochyetereije oimaraê mymba jukahá ñanderapicha ojukáramo mymba hembi'urangué. Upeva oikóramo oiko gua'u oimeraê mymba o ka'a ramo (planta) ha omokañy tapichape ka'aguy mbytere ÿro katu omuña chupe. Upeicha avei oiko pirakutuhare, ha ambue oikytîmbareivava yvyra oipuru'ÿvaerâ. Ha'e oî hape jeko maave noimo'ai, ndaje ha'e oikuaapavoi tapichakuera mba'eichapa oiko. Jeko ha'e ombohyeguasuse avei kuñataî ikarai'ÿva, opokonte hyere ha ja opytama hyeguasu. Upea oiko mitâ kuñare nombohasai ramo chupe petÿ, eira o guaripola. Ha'e ne contrario ramo ijetu'uta nendive. Ndaha'ei ramo nde kapé eñatenteeeva'era.


Pombero

El Pombero o Pomberito es un personaje imaginario multifacético de la mitología guaraní. Se lo conoce también con los nombres de Pyragué (pies peludos), Karaí pyhare (Señor de la noche) y Kuarahy jára (Dueño del sol, tal como se lo conoce en el mito mbyá del sur del Brasil). E igualmente con el nombre de "Chopombe" (abreviatura de Cho - que equivale a la expresión castellana "Don") - y Pombero. Algunos sostienen que podría tratarse de un aborigen guaycurú, pueblo con los cuales los guaraníes tenían continuos conflictos.

(fuente: Vikipetã)