(tetãgua remimombe'u)
Mombe'uha: Domingo Aguilera
Jagua ha mbarakaja ndaje mokõivénte oñembochúko. Jagua he'i ijehe ndaiporiha chugui ohendu porãvéva, ha mbarakaja katu hesa pyso itereiha he'í ijehe.
Petei ko'ême oñombohova rakúma hikuái, mokõivévante oñorumongase.
– Ñañotanteána upéicharo! –heí ojupe hikuái, ha upe pyhare oñemboty mokõive koty ypytume.
Ohecháta hikuái mávapa ikatupyryvé. Jagua ohendúva, ohecha va'erã mbarakaja, térã katu mbarakaja ohecharaêva, ohendu va'erã jagua. Upéicha opyta hikuái.
Are oi hikuái upe koty ñembotypype, pyhare. Pytu ndaje ha mba'eve nopararãi, nojekuaái mba'evete.
Upeicha háguinte, pyhare pytévoma, opo sapy'a opu'ã jagua ha he'i:
– Mbaéiko aipo hatãite tyapúpe ho'áva nde!
Hakukuére mbarakaja ojesareko pytumbype.
– Ani rekyhyje –he'i jaguápe–, anguja rague peteimínteko ho'áva... na'ápe hína.
Perro y gato no pueden ganarse entre sí
(cuento popular)
Narrador: Domingo Aguilera
Cuentan que tanto el perro como el gato se auto halagan. El perro dice por sí mismo que nadie oye mejor que él, y el gato dice que tiene muy buena vista.
Un día discutían acaloradamente, ambos querían ganar al otro.
– ¡Probémonos entonces! –se dijeron, y esa noche se encerraron en una pieza oscura.
Iban a ver quién es más capaz. Lo que el perro oye, tiene que verlo el gato, o bien lo que primero ve el gato, tiene que oírlo el perro. Así quedaron ellos.
Estaban por mucho tiempo en esa habitación cerrada, por la noche. Dicen que estaba oscuro y no había ruido, nada se veía.
De pronto, cerca de la medianoche, el perro se levanta violentamente y dice:
– ¡Qué fue eso que cayó con tanto ruido!
Rápidamente el gato atisba en la oscuridad.
– No tengas miedo –le dice al perro–, es un pelo de ratón que caía... aquí lo tienes.
(fuente: Guarani Renda)